Zespół abstynencyjny, znany również jako zespół odstawienny lub zespół odstawienia, towarzyszy procesowi odstawiania substancji psychoaktywnej, od której organizm jest uzależniony. Mogą to być niektóre leki, narkotyki lub alkohol. W ostatnim przypadku mamy do czynienia z alkoholowym zespołem abstynencyjnym. Jakie są jego objawy, jak długo trwa alkoholowy zespół odstawienny, czym skutkuje i w jaki sposób sobie z tym radzić?
Zespół abstynencyjny, czyli syndrom odstawienia, to charakterystyczne (zarówno fizyczne, jak i emocjonalne) symptomy pojawiające się po drastycznym zmniejszeniu dawki lub na przykład nagłym, całkowitym zaniechaniu spożywania uzależniającej substancji – w tym przypadku alkoholu.
Zespół abstynencyjny – objawy
Spis treści
Objawy zespołu abstynencyjnego pojawiają się już w pierwszej (ewentualnie w drugiej) dobie od momentu odstawienia alkoholu. Mogą mieć różny charakter i nasilenie. Zależą przede wszystkim od tego, co, jak często, od jak dawna i w jakiej ilości się spożywa, oraz od kondycji danego organizmu (choroby towarzyszące, wiek i inne cechy osobnicze).
Wśród symptomów zespołu odstawienia są między innymi:
- drżenie dłoni,
- bóle głowy,
- nudności, wymioty,
- suchość w jamie ustnej,
- przyspieszona akcja serca, nadciśnienie tętnicze,
- rozszerzone źrenice,
- uczucie niepokoju, zmęczenia, rozbicia,
- drażliwość,
- nadmierne pocenie się,
- zaburzenia snu (bezsenność, koszmary senne),
- stany depresyjne,
- niebezpieczne napady drgawkowe
- majaczenie alkoholowe (delirium tremens).
Pierwsze z wymienionych objawów alkoholowego zespołu abstynencyjnego są charakterystyczne dla jego łagodniejszej, niepowikłanej postaci. Określa się je niekiedy nawet objawami przypominającymi objawy przeziębienia czy grypy (ogólne złe samopoczucie, osłabienie, drżenie ciała, bóle głowy i mięśni…).
Omamy, drgawki i majaczenie to stany o wiele poważniejsze, bo zagrażające życiu. Iluzje wzrokowe, słuchowe czy dotykowe, różnego rodzaju urojenia prześladowcze, halucynacje prowadzą do nieracjonalnych, niebezpiecznych zachowań, które mogą być groźne dla samego uzależnionego, jak i dla osób z jego otoczenia. Chorzy doświadczający tak zwanej padaczki alkoholowej, podczas której ciało podlega niekontrolowanym skurczom, są zagrożeni poważnymi urazami, uduszeniem, niedotlenieniem mózgu… Delirium tremens, czyli ostra psychoza alkoholowa, bezwzględnie wymaga natychmiastowej interwencji medycznej.
Zespół abstynencyjny – ile trwa
To, jak długo trwa zespół odstawienny, zależy od wielu czynników – między innymi od indywidualnych predyspozycji osoby uzależnionej (płeć, wiek, choroby, inne nałogi). Objawy mogą wystąpić w ciągu kilku godzin od ostatniego spożycia alkoholu i osiągnąć swój szczyt po kilku dniach (tak przebiega zwykle ostry zespół abstynencyjny).
Niekiedy jednak odczuwanie symptomów zespołu abstynencyjnego liczy się w tygodniach – wtedy jest to przewlekły zespół abstynencyjny (to zespół objawów wynikających z uszkodzenia układu nerwowego przez alkohol: niezdolność jasnego myślenia, niemożność skupienia się, zaburzenia pamięci, snu i emocji, problemy z koordynacją fizyczną i inne).
Zespół abstynencyjny – leczenie
Leczenie zespołu odstawiennego (jego łagodnej postaci) jest leczeniem objawowym. Osoba uzależniona doraźnie potrzebuje ograniczenia bodźców, dobrego nawodnienia organizmu oraz uzupełnienia elektrolitów. W dłuższej perspektywie konieczne jest wsparcie psychologiczne (czyli odpowiednia terapia uzależnień), które pomaga przejść przez proces odstawiania alkoholu i utrzymywania trzeźwości. Czasami wdraża się także leczenie farmakologiczne, które łagodzi psychosomatyczne objawy syndromu odstawienia (na przykład środki uspokajające).
W przypadku zespołu abstynencyjnego przebiegającego z drgawkami czy majakami alkoholowymi, konieczna jest hospitalizacja. U wielu osób uzależnionych alkohol odstawia się pod nadzorem medycznym. Przeprowadza się u nich tak zwany detoks, a dopiero potem rozpoczyna terapię w ośrodku leczenia uzależnień. Równolegle prowadzi się leczenie spustoszeń, które alkohol poczynił już ewentualnie w organizmie (dotyczy to na przykład schorzeń wątroby).
***
Dowiedz się więcej na temat uzależnień od alkoholu (i nie tylko) oraz skutecznego radzenia sobie z nimi >>
Jeśli wolisz pogadać o problemie albo pilnie potrzebujesz pomocy, zadzwoń lub napisz do nas. Jesteśmy do dyspozycji.
