Zapaść alkoholowa jest stanem zagrożenia życia występującym na skutek długotrwałej choroby alkoholowej, ale nie tylko – narażone są na nią bowiem także osoby, które jednorazowo lub okazjonalnie spożyły nadmierną ilość alkoholu etylowego. Co to jest zapaść alkoholowa? Jak pomóc alkoholikowi, u którego wystąpi stan zagrożenia życia? Poniżej prezentujemy objawy, którymi charakteryzuje się zapaść alkoholowa, przyczyny, leczenie oraz zasady pierwszej pomocy.
Spis treści
Co to jest zapaść alkoholowa
Zapaść alkoholowa najczęściej związana jest z chorobą alkoholową – w wyniku nadużycia alkoholu następuje zapaść krążeniowa, czyli spłycenie oddechu oraz przyspieszenie i zarazem słabnięcie tętna. Mechanizm wygląda następująco: serce wyrzuca zbyt mało krwi do krwiobiegu, wskutek czego spada ciśnienie krwi oraz ilość tlenu i substancji odżywczych dostarczanych do organów. Oprócz początkowych objawów może wystąpić także utrata przytomności oraz zatrzymanie oddechu. Ryzyko zapaści wzrasta w przypadku osoby palącej papierosy lub przyjmującej narkotyki. Podczas zapaści może dojść do zatrzymania akcji serca i niedokrwienia mózgu, dlatego tak ważna jest szybka reakcja i udzielenie pomocy.
Przyczyny zapaści alkoholowej
Dlaczego w ogóle może wystąpić zapaść alkoholowa? Przyczyny, objawy i sposób leczenia są ze sobą ściśle powiązane. Główną przyczyną jest oczywiście zatrucie alkoholem, czyli przyjęcie zbyt dużej ilości w czasie zbyt krótkim do jego równoległego metabolizowania – z tego powodu zapaść alkoholowa może wystąpić także u osób, które nie są uzależnione od alkoholu i jednorazowo spożyły jego nadmierną ilość. Nie zawsze jednak od razu wiadomo, że nastąpiła zapaść alkoholowa; objawy mogą nie zdążyć się ujawnić, gdy alkohol przyjmowany jest szybko (na przykład podczas imprezy), a jego stężone efekty występują dopiero po pewnym czasie.
Zapaść alkoholowa – objawy
Jak wygląda zapaść alkoholowa? Wczesne objawy to przede wszystkim nudności, wymioty i zawroty głowy; chory skarży się także na uczucie zimna oraz niepokój. Przy pogłębieniu zaburzenia pojawia się spłycony oddech, bladość skóry, nadmierna potliwość oraz wzmożone pragnienie, a także uczucie duszności. Jeśli osoba w stanie zapaści alkoholowej straci przytomność, oddech może ulec spłyceniu i przyspieszeniu, a tętno wyczuwalnie przyspieszy i zarazem osłabnie. W skrajnych przypadkach może dojść sytuacji zagrożenia życia, czyli do zatrzymania oddechu i akcji serca. Co ważne, nie zawsze możemy jednoznacznie stwierdzić, że nastąpiła zapaść po alkoholu – objawy mogą przypominać te wskazujące na działanie alkoholu, a nie na jego toksyczność. Niekiedy objawy zapaści mogą także pokrywać się z objawami zespołu abstynencyjnego, jednak spłycony oddech, słabnące tętno i drgawki zawsze są sygnałem do tego, by zadzwonić po pogotowie.
Pierwsza pomoc przy zapaści alkoholowej
W momencie zaobserwowania objawów zapaści alkoholowej należy niezwłocznie wezwać karetkę pogotowia – niedokrwienie mózgu może spowodować zatrzymanie akcji serca i nagłą śmierć. Nie należy się bać dzwonić po pogotowie w momencie, gdy czyjś stan jest niepokojący: trzeba opisać dokładnie całą sytuację i zaobserwowane symptomy oraz stosować się do polecenia dyspozytorów. Jeśli osoba zaczyna skarżyć się na początkowe objawy, nie wolno zostawiać jej samej. Doraźnie pomóc mogą chłodzące okłady na czoło i kark; nie powinno się w takiej sytuacji podawać żadnych płynów ani pokarmów. Nieprzytomną i oddychającą osobę układa się w pozycji bocznej ustalonej – w ten sposób zapobiega się udławieniu i uduszeniu wymiotami. Stan takiej osoby należy nieustannie monitorować, ponieważ w momencie zatrzymania akcji serca konieczna będzie resuscytacja. Osoba w stanie zapaści alkoholowej powinna być jak najszybciej poddana specjalistycznemu odtruciu alkoholowemu; zespół ratunkowy rozpoczyna w takiej sytuacji usuwanie toksyn z organizmu pacjenta. Gdy jego stan jest już stabilny, kolejnym krokiem powinien być udział w terapii uzależnień. Niestety, nie każdy alkoholik decyduje się jednak na podjęcie dalszego leczenia – nawet po tym, gdy jego życie było zagrożone.
Zapaść alkoholowa – i co dalej?
Wystąpienie zapaści alkoholowej w wielu przypadkach może być czytelnym sygnałem, że najwyższa pora na walkę z uzależnieniem od alkoholu – w takiej sytuacji warto wspierać alkoholika w decyzji o pójściu na odwyk. Alkoholizm jest chorobą, którą niełatwo wyleczyć: samo usunięcie objawów fizycznych i przejście detoksu nie wystarczy, by wyzwolić się z nałogu. Jeśli w twoim otoczeniu jest osoba borykająca się z problemem alkoholowym, zaproponuj jej leczenie alkoholizmu – nie czekajcie, aż wystąpi u niej zapaść alkoholowa, która jest stanem zagrożenia życia i może prowadzić do śmierci. Profesjonalny ośrodek terapii uzależnień to miejsce, w którym alkoholik może liczyć na pomoc lekarzy, psychologów i terapeutów; praca nad chorobą alkoholową obejmuje leczenie uzależnienia od alkoholu oraz terapię uczącą życia w trzeźwości i radzenia sobie w trudnych sytuacjach. Nigdy nie jest za późno na podjęcie walki o swoje zdrowie i życie.