Jak wynika z najnowszego raportu WHO w oparciu o dane pochodzące z 2019 r., nadmierne spożywanie alkoholu spowodowało śmierć około 2,6 milionów osób (4,7% wszystkich zgonów) na całym świecie. W Polsce w tym samym roku spożycie alkoholu na jednego mieszkańca (mierzone w litrach czystego alkoholu) wynosiło 10,9 litra.*Jeśli problem dotyczy bliskiej Ci osoby, sprawdź, jak pomóc alkoholikowi, który nie chce się pomocy.
Jeśli zmagasz się z problemem alkoholowym bliskiej osoby i nie wiesz, od czego zacząć – nie zostawaj z tym sam. Skontaktuj się z nami, a podpowiemy, jak pomóc alkoholikowi, który nie chce pomocy, gdzie szukać profesjonalnego wsparcia i jak zadbać o siebie w tym trudnym procesie. Razem możemy zrobić pierwszy krok.

Pierwsze sygnały uzależnienia – gdy nałóg zaczyna niszczyć codzienność
Spis treści
- 1 Pierwsze sygnały uzależnienia – gdy nałóg zaczyna niszczyć codzienność
- 2 Jak pomóc alkoholikowi wyjść z nałogu? Najpierw poznaj chorobę i zrozum mechanizmy uzależnienia
- 3 Co czuje osoba uzależniona od alkoholu?
- 4 Nadużywanie alkoholu – perspektywa naukowa
- 5 Jak pomóc alkoholikowi, który nie chce pomocy?
- 6 Ponowne podjęcie leczenia choroby alkoholowej
- 7 Jak pomóc alkoholikowi, który nie chce się leczyć? Co jeszcze możesz zrobić?
- 8 Uczestnictwo w grupach wsparcia przez osoby współuzależnione
Twój bliski zaczyna pić po kryjomu, w samotności, zaniedbuje rodzinę i nie wraca na noc. W Tobie narasta lęk i niepokój oraz wszechogarniająca bezsilność – pojawia się też trudne do nazwania, ale silne poczucie winy. To może być jeden z pierwszych sygnałów rozwijającej się choroby alkoholowej. Choć osoba uzależniona często jeszcze nie dostrzega swojego problemu, jego picie i jego zachowanie zaczynają poważnie wpływać na najbliższe otoczenie i niszczyć codzienność.
W końcu przychodzi taki dzień, w którym Twoją pierwszą myślą po przebudzeniu jest „muszę go powstrzymać”. Jednak rozmowy, prośby czy Twoje spostrzeżenia nie budzą w nim większego zainteresowania. Albo wzbudzają obietnice poprawy, które nie powodują żadnych zmian. Alkoholikowi, który nie chce słuchać, nie przemówisz do rozsądku samą siłą woli. Dlatego tak ważne jest zrozumienie mechanizmu choroby i skorzystanie z profesjonalnego wsparcia. Co robić? Jak pomóc alkoholikowi w takiej sytuacji?
Jak pomóc alkoholikowi wyjść z nałogu? Najpierw poznaj chorobę i zrozum mechanizmy uzależnienia
Jeśli nie doświadczyliśmy alkoholizmu, niezwykle trudno będzie nam zrozumieć, jak można nie móc odstawić alkoholu. Uzależnieni często słyszą, że mają słabą wolę. Że nie zależy im na rodzinie, że niszczą życie sobie i innym i nie chcą nic z tym zrobić. I choć czytamy, że nałóg alkoholowy to choroba, wciąż nam się wydaje, że „ja jednak będą w stanie przemówić mu do rozumu, bo przecież znam go najlepiej na świecie”.
Zanim zaczniesz działać, zdobywaj wiedzę o procesie zdrowienia, rozwoju uzależnienia, a także o tym, jak działa mózg osoby uzależnionej. Alkohol wpływa na zachowania alkoholika i zmienia sposób jego myślenia, zaburza emocje i decyzje. Jeśli problem dotyczy bliskiej Ci osoby, potrzebujesz przede wszystkim wiedzy na temat tego, czym jest alkoholizm i jak działają mechanizmy choroby. Edukacja z tym temacie pozwoli Ci podejmować właściwe działania, które będą wspierać zdrowienie z uzależnienia. W pierwszej kolejności zwróć się po pomoc do terapeuty. Tobie też potrzebne jest wsparcie.

Co czuje osoba uzależniona od alkoholu?
Wielu pacjentów z naszego ośrodka terapii uzależnień Od-Nowa ma za sobą nieudane próby rzucania picia. Mówią o fatalnym samopoczuciu, o wściekłości, wyrzutach sumienia, o beznadziei. O tym, jak trudny proces towarzyszy każdej próbie przestać pić, jak widząc płacz bliskich, składali obietnice trzeźwości i szli pić ten ostatni raz. Wracali pokonani i przegrani. Nie wierzyli, że jest dla nich droga wyjścia i znowu szli na drinka na pocieszenie.
Nawet jeśli wiedzieli, że z piciem jest źle, to trzeźwość była tak nieznośna, że jedynym sposobem na ból były napoje alkoholowe albo leki. Od nich także wiele osób uzależnia się w czasie prób skontrolowania swojego picia.
Nadużywanie alkoholu – perspektywa naukowa
Konsekwencjami nadmiernego spożycia alkoholu, poza złym samopoczuciem, mogą być m.in.:
- irracjonalne zachowania alkoholika,
- wahania nastrojów,
- luki w pamięci,
- agresja słowna,
- problemy zdrowotne,
- upośledzenie uczuciowości wyższej,
- brak logicznego myślenia,
- objawy zespołu abstynencyjnego, takie jak drżenie, potliwość, bezsenność, lęk, omamy,
- przemoc fizyczna.
Im bardziej zaawansowana faza alkoholizmu, tym więcej może być objawów i w cięższej postaci. Z czasem uzależnienie zaczyna uniemożliwiać m.in. prawidłowe funkcjonowanie oraz pogłębia rozwój choroby. Sprawdź także naukową definicję alkoholika i alkoholizmu.
O tym, co czuje alkoholik, jak nie pije, przeczytasz tutaj.
Jak pomóc alkoholikowi, który nie chce pomocy?
Co zrobić, gdy alkoholik nie chce się leczyć? Gdy stanowczo odmawia podjęcia terapii i nie dostrzega problemu? Bliscy alkoholika stają przed niezwykle trudnym dylematem. Jak pomóc osobie uzależnionej, która nie chce się podjąć leczenia? Oto kilka pomocnych wskazówek:

- rozmawiaj – jeśli nie wiesz, od czego zacząć lub masz za sobą nieudane próby, umów się na spotkanie z terapeutą z ośrodka leczenia uzależnień,
- wybierz odpowiedni moment na rozmowę, gdy chory jest trzeźwy (zazwyczaj jest to rano),
- zachowaj charakter rzeczowy i spokój,
- mów jasno o swoich oczekiwaniach – Chcę, abyś przestał pić,
- zapewnij chorego, że jest dla Ciebie ważny i może liczyć na wsparcie bliskich,
- powiedz mu, że szansą na wygraną z chorobą jest terapia odwykowa w ośrodku leczenia uzależnień alkoholizmu i że wierzysz, że może mu pomóc,
- jeśli żadne próby pomocy nie przynoszą efektu, skorzystaj z interwencji (np. zgłoś sprawę do gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych) i rozważ przymusową terapię. Polega ona na doprowadzeniu chorego do placówki leczącej uzależnienia bez jego wiedzy. Udaje się on tam, a następnie przeprowadza się z nim rozmowę w obecności terapeuty.
Dowiedz się także czym się kierować przy jej wyborze kliniki leczenia alkoholizmu?
Ponowne podjęcie leczenia choroby alkoholowej
Do naszego ośrodka terapii uzależnień trafiają także osoby, które podejmowały już próby leczenia alkoholizmu, a następnie wracały do czynnego picia. Z reguły zaczynając od miejsca, w którym skończyły poprzedni ciąg, staczały się jeszcze bardziej w czeluść choroby alkoholowej. Zahaczyły o bezdomność, bycie ofiarą przemocy czy izby wytrzeźwień.
Pojawia się ponownie pytanie – jak pomóc alkoholikowi, który nie chce pomocy? Należy jednak pamiętać, że kiedy Twój bliski jest w takiej sytuacji, to nadal warto dać mu nadzieję. Często jest tak, że jedynym rozwiązaniem jest osiągnięcie swojego “dna” przez osobę uzależnioną, aby w końcu zmierzył się ze swoim poważnym problemem i podjął leczenie. Terapeuta będzie mógł podczas terapii przeprowadzić wraz z nim analizę sytuacji, zrozumie jego sposób myślenia i pomoże wyciągnąć wnioski co do zasad trzeźwościowych, które złamał od poprzedniej terapii uzależnień. To działa jak korekta kursu. Warto próbować, choćby tych kolejnych razy miało być kilka. Za każdym razem mogą się pojawić inne wnioski i będzie można zamknąć następne tzw. furtki do powrotu do picia.
Jak pomóc alkoholikowi, który nie chce się leczyć? Co jeszcze możesz zrobić?
Choć naturalnym odruchem jest chęć ochrony, kontrolowania czy łagodzenia skutków picia, często przynosi to odwrotny skutek u alkoholika, który nie chce przestać pić – umacnia nałóg alkoholowy i odwleka moment podjęcia terapii. Dlatego warto świadomie przyjąć postawę, która nie wspiera mechanizmów choroby, lecz pomaga osobie chorej zrozumieć problem alkoholowy i zmierzyć się z konsekwencjami swojego picia. Oto co jeszcze możesz zrobić w codziennym kontakcie z alkoholikiem, który nie chce się leczyć:
- unikaj kontrolowania jego czasu picia czy spożywanych ilości
- robiąc zakupy nie kupuj alkoholu, nawet w prezencie!
- nie chodź z nim na zakrapiane imprezy
- unikaj sprzątania po nim
- nie odprowadzaj do łóżka
- gdy w środku ciebie wszystko krzyczy nie milcz, udając, że wszystko jest w porządku,
- jeśli widzisz. że alkoholik cierpi na kaca, to nie pomagaj mu go leczyć. Pozwól mu ponieść konsekwencje picia.
- rodzina alkoholika może Cię wesprzeć i pomóc mu się leczyć. Pod jednym warunkiem – nie kryj go przed najbliższym otoczeniem oraz przed znajomymi czy, pracodawcą. To nie Twoja wina, ani nie Twój wstyd – to jego choroba,
- w przypadku, gdy doświadczasz przemocy fizycznej i ani psychicznej (sprawdź, czym jest przemoc w rodzinie alkoholowej), pod żadnym pozorem nie gódź się na nią,
- unikaj obwiniania chorego – to często prowadzi do kłótni,
- powstrzymaj się od złości i nie kłóć się z alkoholikiem, gdy jest pod wpływem alkoholu. Nie przyniesie to oczekiwanego efektu, a może skończyć się przemocą (jeśli tak się jednak stanie, zgłoś go na Niebieską Linię – chroń siebie)
Stosując się do powyższych wskazówek, pomożesz choremu doświadczyć konsekwencji picia i dostrzec nałóg. Kryjąc alkoholika, udając, że nie widzisz problemu i czekając aż się zmieni, wzmacniasz zaprzeczanie choroby i wspierasz ją.
Dowiedz się więcej na temat tego, jak postępować z alkoholikiem?
Czy anonimowi alkoholicy to dobry początek?
Tak – to jedno z najskuteczniejszych rozwiązań w początkowej fazie. Uczestnictwo w spotkaniach anonimowych alkoholików pomaga osobie uzależnionej skonfrontować się z problemem, zachęca do podjęcia terapii i pokazuje przykłady innych, którzy przeszli podobną drogę.
Co, jeśli chory nie chce słyszeć o terapii?
Kiedy mimo prób i rozmów osoba uzależniona nie chce przestać pić, nie widzi problemu oraz nie chce się podjąć leczenia w ośrodku terapii uzależnień – możesz zgłosić sprawę do gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych. To pierwszy krok do uruchomienia procedury przymusowej terapii leczenia alkoholika.
To jedno z najtrudniejszych zadań, ale czasem jest jedynym rozwiązaniem, aby pomóc osobie uzależnionej i chronić własne życie oraz bezpieczeństwo innych.
Uczestnictwo w grupach wsparcia przez osoby współuzależnione
Osoby żyjące z uzależnionym często nie zauważają, że same potrzebują pomocy. Jako osoby współuzależnione, próbują wszystko kontrolować, chronić, ukrywać i ratować. To błąd.
Warto skorzystać z grup wsparcia dla rodzin, lub zgłosić się do psychoterapeuty prowadzącego terapię indywidualną dla rodzin osób uzależnionych. Wzmocni to nie tylko Twoją odporność psychiczną, ale pomoże w procesie leczenia chorego
Potrzebujesz wsparcia i pomocy dla bliskiej osoby lub siebie? Skontaktuj się z nami pod nr tel. 503 90 90 93 – podpowiemy, jakie działania możesz podjąć.
* https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/377960/9789240096745-eng.pdf?sequence=1