Twój bliski ma problem z używaniem środków odurzających? Często jego zachowanie wskazuje, że jest pod wpływem substancji psychoaktywnych? Chcesz z nim porozmawiać, przekonać do podjęcia leczenia, ale nie wiesz, od czego zacząć? A może już macie za sobą nieudane próby rozmowy? Przeczytaj, jak rozmawiać z osobą uzależnioną od narkotyków.
Jeśli wolisz bezpośrednio skonsultować się z naszym specjalistą, by dowiedzieć się, jak
rozmawiać z osobą uzależnioną od narkotyków, zadzwoń!
Pojawienie się narkomanii w rodzinie – temat tabu
Spis treści
Gdy w rodzinie pojawia się problem narkomanii, początkowo myśl o uzależnieniu bywa odsuwana zarówno przez chorego, jak i jego bliskich. Wspólnie udają, że to nic takiego. Nadzieja na to, że narkoman się opamięta, otrząśnie i zrozumie, często powoduje, że temat owiany jest tajemnicą.
Bywa także, że osoba uzależniona jest postrzegana przez rodzinę jako ta, która przynosi jej wstyd. Jeśli w rodzinie występuje alkoholizm, którego podłożem jest wszak ta sama choroba, to nadal np. syn-narkoman może być piętnowany, a ojciec-alkoholik - nie. Używka, którą stosuje syn, jest przecież nielegalna, za to pić może każdy.
Gdy zmowa milczenia trwa zbyt długo, często okazuje się, że problem narkomanii nie znika, a narasta. Z domu zaczynają ginąć cenne przedmioty, a rodzina w końcu odbiera telefon od policji, która zatrzymała ich bliskiego za takie czy inne przewinienia lub nawet przestępstwa typu kradzieże, wandalizm, handel narkotykami albo ich posiadanie. W ten sposób narkomania staje się przyczyną wykluczenia społecznego...
Czy wiesz, gdzie szukać pomocy przy uzależnieniu od narkotyków?
Jak wynika z Europejskiego Raportu Narkotykowego za rok 2018, europejski problem narkotykowy wydaje się przechodzić szczególnie dynamiczną fazę. Organizacje skupione na przeciwdziałaniu narkomanii biją na alarm – wszelkie dostępne dane wskazują, że dostępność środków psychoaktywnych jest duża, a w wielu rejonach ciągle się zwiększa. Oznacza to, że liczba osób wymagających podjęcia leczenia odwykowego będzie tylko wzrastać... Problem jest dodatkowo potęgowany przez fakt, że chorzy często wypierają istnienie choroby i nie chcą podjąć leczenia. Natomiast osobom bliskim brakuje wiedzy na temat narkomanii i tego, jak rozmawiać z osobą uzależnioną od narkotyków. A zatem jak pomóc narkomanowi, który nie chce się leczyć i przekonać go do podjęcia terapii?
Narkoman nie myśli tak jak Ty – jak z nim postępować?
Często tłumaczymy rodzinom osób trafiających do naszego ośrodka terapii uzależnień, że narkoman nie myśli i nie zachowuje się racjonalnie. Związki chemiczne zawarte w narkotykach powodują zmianę procesów zachodzących w mózgu. Utrwalanie przez uzależnionego specyficznych, aspołecznych zachowań z pogranicza prawa i moralności wpływa stopniowo na sposób myślenia, postrzegania świata i działania i w końcu sprawia, że z powodu choroby, zagraża on bezpośrednio własnemu życiu i otoczeniu.
Jak myśli osoba uzależniona od narkotyków?
Im bardziej zaawansowana choroba, tym w większym stopniu dążenia osoby uzależnionej od narkotyków koncentrują się na zdobyciu kolejnych dawek. Głód narkotykowy staje się coraz bardziej dotkliwy, utrudnia skupienie na innych aktywnościach. Z czasem niemożliwe stają się zwykłe rozmowy z bliskimi, nauka czy praca. Postronni obserwatorzy nieustannie mają wrażenie, że uzależniony kłamie i manipuluje, za wszelką cenę stara się udowodnić, że nałóg go nie dotyczy, mimo wyraźnych objawów problemu, lub obiecuje zmianę życia w imię miłości do bliskich. Jednak, czy narkoman potrafi kochać? Choroba i obsesyjna chęć odurzenia zmieniają hierarchię wartości, relacje z bliskimi przestają być priorytetem, najważniejszy staje się narkotyk. Powoływanie się na uczucia do bliskich często jest jedynie próbą wzbudzenia litości.
Edukacja w obszarze narkomanii to pierwszy ważny krok pomagający podjąć rzeczową rozmowę. Jeśli widzisz, że Twój syn czy córka zaczynają się zachowywać dziwnie, niemoralnie, agresywnie, swoim strojem pokazuje bunt wobec wszelkich norm, jest momentami bez kontaktu z otoczeniem czy demonstruje objawy zaburzeń psychicznych, to zrób mu/jej test na obecność środków odurzających. Testy na narkotyki – kupisz w aptece.
Przygotuj się do rozmowy
Być może masz w pamięci nieudane próby rozmowy z osobą uzależnioną od narkotyków, niedotrzymane obietnice zmiany dotychczasowych zachowań, awantury albo znamienne milczenie przez wiele dni. Może Twój bliski nie umie zerwać z uzależnieniem i w końcu zaczyna znikać z domu, denerwują go Twoje uwagi, nie chce ich w ogóle słuchać. Wiele takich historii słyszymy od pacjentów naszego ośrodka terapii uzależnień Od-Nowa...
Zastanawiasz się, co robisz źle i jak rozmawiać z osobą uzależnioną od narkotyków? Oto, co możesz zrobić, zanim podejmiesz pierwszą lub kolejną próbę rozmowy:
- dowiedz się czym jest narkomania, jakie są jej przyczyny i sposoby leczenia,
- przygotuj się – możesz rozpisać, o czym będziecie rozmawiać i jak masz reagować; opracuj to z pomocą specjalisty od terapii osób uzależnionych,
- pamiętaj, że pretensje i oskarżenia nie pomagają, nie motywują do zmiany – wręcz przeciwnie, sprawiają, że nastrój uzależnionego spada i rośnie poczucie winy dające kolejny powód do brania.
Sprawdź, jak przekonać osobę uzależnioną od narkotyków do terapii
Mityngi wspólnoty 12-krokowej
Sugerujemy uczestnictwo w jednym lub kilku spotkaniach grupy Anonimowych Narkomanów NA. Wybierz się na tzw. mityng otwarty. Mogą na niego przyjść osoby nieuzależnione i posłuchać wypowiedzi osób zdrowiejących. Łatwiej Ci będzie zrozumieć, z czym borykają się osoby pragnące zachować trzeźwość (w przypadku narkotyków nazywaną przez NA czystością - od środków zmieniających świadomość).
Na mityngu dowiesz się, jakie decyzje podjęły osoby uzależnione, do jakiego stopnia musiały zmienić swoje życie, aby zachować abstynencję. Często mówią o tym, że wiąże się ona z wyprowadzką z domu, miasta, podjęciem leczenia w zamkniętym ośrodku terapii uzależnień. Przygotuj się również i Ty na taką ewentualność, ze Twój bliski będzie potrzebował zmienić środowisko i otoczenie. Zastanów się, czy jesteś na to gotowy.
Od czego zacząć rozmowę z uzależnionym
Gdy już przemyślisz, jak będzie wyglądać Wasza rozmowa i wybierzesz odpowiedni czas, zaproś do niej osobę uzależnioną. Oto kilka podpowiedzi, które mogą pomóc:
- zachowaj spokój,
- powiedz bliskiej osobie, że jest dla Ciebie ważna, martwisz się o jej zdrowie i chcesz jej pomóc,
- zapewnij ją, że może liczyć na Twoje wsparcie, jeśli podejmie leczenie uzależnienia od narkotyków,
- okaż zrozumienie dla choroby – pokaż, że rozumiesz, jak działa uzależnienie, przymus i obsesja brania,
- nie krytykuj, nie oceniaj,
- mów rzeczowo, konkretnie, przedstawiaj fakty,
- słuchaj, co mówi Ci Twój bliski, jego słowa mogą być dla Ciebie cenną wskazówką,
- zapytaj, czy zdecyduje się na leczenie narkomanii lub rozmowę ze specjalistą,
- jeśli stawia opór, to przedstaw konsekwencje – w przypadku pary może to być rozstanie lub separacja.
Przeprowadzenie rozmowy z narkomanem nie należy do łatwych, dlatego wiedza o tym, jak rozmawiać z osobą uzależnioną od narkotyków, bardzo się przydaje. Jednak rzeczowa rozmowa jest pierwszym krokiem na drodze do osiągnięcia celu leczenia odwykowego – krokiem, który muszą wykonać najbliżsi narkomana.
Nie oczekuj, że chory zmieni się z dnia na dzień i podejmie leczenie odwykowe narkomanii. Decyzja o skorzystaniu ze specjalistycznej pomocy to często złożony proces, podczas którego chory przeżywa wiele wzlotów i upadków. O sukcesie terapii uzależnienia od narkomanii w ogromnym stopniu decyduje wola samego uzależnionego. Przymusowe leczenie osób uzależnionych – choć jest pod pewnymi warunkami możliwe – jest statystycznie mniej skuteczne.
Przymusowe leczenie osób uzależnionych
Jak leczyć narkomana bez jego zgody? Zgodnie z zapisami ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z 2005 roku leczenie osób uzależnionych od środków odurzających jest dobrowolne. Jeśli osoba uzależniona od środków odurzających jest dorosła, to nie można jej zmusić do podjęcia terapii, chyba że została ona ubezwłasnowolniona.
Są jednak sytuacje, gdy w przypadku osób pełnoletnich, można posiłkowo zastosować ustawę o ochronie zdrowia psychicznego. Dzieje się tak wówczas, kiedy osoba uzależniona wykazuje objawy zaburzeń psychicznych.
- Ustawa daje możliwość przymusowego umieszczenia w szpitalu psychiatrycznym osoby chorej psychicznie, jeśli dotychczasowe jej zachowanie wskazuje na to, że z powodu choroby zagraża ona bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób.
- Przepisy te wskazują także na możliwość przymusowego leczenia w szpitalu osoby, której dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że z powodu zaburzeń psychicznych zagraża bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób, a zachodzą wątpliwości, czy jest ona chora psychicznie.
Poszukaj pomocy dla siebie
Skuteczne leczenie osób uzależnionych zwykle obejmuje także ich najbliższych – Ty również skorzystaj z terapii. Życie z czynnym narkomanem powoduje, że cała Twoja koncentracja, zamiast na Twoim życiu, pozostaje skupiona na jego zażywaniu. Warto podjąć rozmowy, konsultacje, aby na powrót nauczyć się żyć dla siebie, niezależnie od trzeźwości bądź nietrzeźwości drugiej osoby.
Jeśli mimo wszystko masz obawy przed kolejną rozmową z chorym lub chcesz dowiedzieć się bezpośrednio od specjalisty, jak rozmawiać z osobą uzależnioną od narkotyków, skorzystaj z pomocy naszego ośrodka leczenia uzależnień. Zapraszamy do kontaktu z nami pod nr tel. 503 90 90 93. Odpowiemy na wszystkie Twoje pytania i wspólnie poszukamy rozwiązania Waszej sytuacji.
*http://www.emcdda.europa.eu/system/files/publications/8585/20181816_TDAT18001PLN_PDF.pdf
Przeczytaj również:
- Alkoholizm u nastolatków – jak rozmawiać z dzieckiem…
- Jak pomóc osobie uzależnionej od narkotyków – 4…
- Uzależnienia od narkotyków u młodzieży – jak…
- Czy można samemu wyjść z uzależnienia od narkotyków?
- Jak pomóc dziecku uzależnionemu od narkotyków? Podpowiadamy!
- Leczenie uzależnienia od narkotyków w klinice – na…