Jak leczyć alkoholizm? Sposoby na wyjście z nałogu

Praktyka leczenia uzależnień ograniczająca się jedynie do odwyku alkoholowego/detoksu nie leczy uzależnienia, to dopiero pierwszy krok na tej drodze. Duża część uzależnionych nawet po długim czasie abstynencji potrafi wrócić do nałogu. Choroba uzależnienia jest progresywna. Nie leczona rozwija się.

Leczenie uzależnienia najlepiej odbyć pod okiem terapeuty. Może to być w formie np. miesięcznego pobytu w ośrodku leczenia uzależnień, gdzie wspierająca dla procesów zdrowienia jest tzw. społeczność. To grupa współpacjentów obserwująca postępy kolegów i poprzez budowanie relacji, także w nich uczestnicząca. W takiej grupie można precyzyjniej dostrzec i omówić kwestie choroby uzależnienia niż w kontakcie 1:1. Członkowie społeczności odnajdują identyfikację.

Z takiej pomocy korzysta również terapia grupowa dochodząca zwana profesjonalnie ambulatoryjną. Zajęcia odbywają się w niej codziennie, a pacjent wraca na noc do domu. Są też formy, gdzie leczenie ma miejsce np. 3 razy w tygodniu po pracy.

Warto więc swoją terapią indywidualną poszerzyć, zwłaszcza na początku zdrowienia, o grupę. To daje siłę, poczucie wspólnoty. Stanowi też remedium na samotność, jakiej doświadczają często uzależnieni we własnym środowisku.  Niektórzy nasi pacjenci zawierają przyjaźnie na lata i w trudniejszych chwilach spotykają się, aby wspólnie rozwiązać problemy dnia codziennego.

Chwile słabości psychicznej czy emocjonalnej pojawiają się po ukończeniu leczenia w ośrodku terapii uzależnień w niektórych, przede wszystkim nowych, sytuacjach. Umysł uzależnionego reaguje wówczas chęcią ucieczki. Powodem jest brak doświadczeń emocjonalnych. Nigdy TEGO nie przeżywał na trzeźwo. Zawsze w takiej sytuacji szedł się napić.

To klasyczne zdanie wypowiadane przez kolegów od butelki „Ciężko Ci – napij się!” – teraz się nie sprawdzi. Teraz, kiedy Ci ciężko – wytrzymaj! Jak wytrzymać? Zadzwoń np. do trzeźwego kolegi, który leczył się z Tobą. Do swojego terapeuty. Rozmowa pomoże. Emocje miną.

Dlatego praca nad swoim rozwojem, nad oswajaniem życia na jego warunkach, to bardziej istotny krok w leczeniu, niż samo odstawienie substancji. Dlatego zdrowiejący alkoholicy czy narkomani uczęszczają po ośrodku na mityngi wspólnot 12-krokowych.

To praca najpierw nad samą akceptacją faktu, że trzeba diametralnie zmienić dotychczasowe nawyki. Następnie praca nad ich faktyczną zmianą. To często zmiana środowiska, znajomych, pracy, sposobu spędzania czasu, celebracji, świętowania, wakacji…

Dotychczasowe życie z reguły było podporządkowane czynnemu uzależnieniu. Odnowa życia w każdym obszarze jest dość trudna, nawet dla zdrowego człowieka. Zmiany te wprowadza się stopniowo. Najważniejsza jest motywacja. Pomaga siła wewnętrzna, która mówi: „Nie chcę już tak żyć, mam dosyć i zrobię wszystko, aby to zmienić”. To jest bardzo dobry tok myślowy do podjęcia i kontynuowania leczenia. Zawsze warto się odnieść do zapytania siebie: Czy chcę wracać tam, skąd przyszedłem? Czy chcę się cofać do tego miejsca?

Poniżej przyjrzymy się kilku profesjonalnym nurtom stosowanym w leczeniu uzależnień.

• W podejściu humanistycznym pacjenci ośrodka leczenia uzależnień są otoczeni empatią i akceptacją w celu zmiany sposobu myślenia o samym sobie i swoim życiu. Podkreślana jest ich wartość oraz potencjał, który pomóc ma w rozwijaniu i spełnianiu siebie, do czego są zachęcani.
• W podejściu behawioralno-poznawczym analizuje się sposób myślenia pacjenta, a następnie modyfikuje się go, chcąc wzmocnić pozytywne zachowania, a wyeliminować te niekorzystne.
• Przy podejściu psychoanalitycznym, od którego rozpoczął się rozwój psychoterapii, zakłada się, że zaburzenie jest następstwem doświadczeń z przeszłości. Sposobem leczenia uzależnienia jest wyciąganie z podświadomości treści związanych z przeszłością, w celu oczyszczenia.
• Podejście systemowe skupia się nie tylko na samym pacjencie, a także na jego najbliższych i relacjach z nimi. W podejściu systemowym uważa się, iż zachowanie uzależnionego jest reakcją na zachowanie otoczenia i potrzebna jest także współpraca i nieraz terapia najbliższych, aby leczyć taką osobę.

W ośrodku leczenia uzależnień integruje się najczęściej różne nurty, dostosowując odpowiednie techniki. Jest to skuteczne, koncentruje się na uzależnionym i jego pracy nad sobą. Szukamy źródła problemu, tworzymy rozwiązania.

Do każdego uzależnionego podchodzimy indywidualnie. Nie istnieje uniwersalna odpowiedź na to, jak leczyć alkoholizm i inne uzależnienia. W trakcie diagnozy lub po odstawieniu środków mogą zostać zdiagnozowane także inne problemy związane z zaburzeniami (np. lękowymi), osobowości czy nawet chorobami psychicznymi. Dlatego tak istotne jest, aby otoczyć uzależnionego profesjonalną opieką.