Co to jest alkoholizm ukryty

Alkoholizm ukryty, znany również jako alkoholizm utajony, odnosi się do sytuacji, w której ktoś regularnie nadużywa alkoholu, ale utrzymuje przy tym pozory normalnego funkcjonowania w życiu codziennym. Osoby cierpiące na ukryty alkoholizm nie wyglądają na uzależnione. Dbają o siebie, często prowadzą wzorowe życie rodzinne i udane życie zawodowe. Nikt nie podejrzewa ich o nałóg, a one same zazwyczaj są przekonane, że wszystko mają pod kontrolą. To niestety bywa złudne…

Alkoholizm ukryty może dotknąć każdego i zdarza się częściej, niż mogłoby się wydawać. Mniej więcej dwóch na dziesięciu uzależnionych od alkoholu to tak zwane osoby wysoko funkcjonujące, cierpiące właśnie na alkoholizm utajony. To forma uzależnienia, która częściej dotyka kobiety. Jest też bardziej charakterystyczna dla osób dojrzałych i życiowo ustawionych (typowym przykładem może tu być ktoś w wieku 30-40 lub więcej lat, mający rodzinę, pracę, sukcesy zawodowe na koncie, przyjaciół, znajomych, swoje zainteresowania i pasje). Z pozoru wszystko wygląda idealnie, ale alkoholizm się rozwija.

Ukryty alkoholizm – objawy 

Po czym poznać alkoholika wysoko funkcjonującego, skoro z zewnątrz wszystko wygląda niemalże idealnie? Alkoholizm utajony czasem rzeczywiście bywa bardzo trudny do dostrzeżenia nawet przez najbliższych osoby uzależnionej. Po pierwsze, zwykle dobrze ukrywa ona swój nałóg. Po drugie, alkoholizm ukryty to najczęściej zaburzenia o mniejszym nasileniu niż w przypadku standardowej choroby alkoholowej. Z wielu typowych dla alkoholizmu objawów u alkoholików utajonych występuje tylko kilka. Mogą to być na przykład nagłe, niczym nieuzasadnione zmiany nastroju czy problemy z koncentracją lub pamięcią.

Cechy charakterystyczne alkoholizmu ukrytego

• Pozory – wysoko funkcjonujący alkoholik nie zachowuje się jak stereotypowy alkoholik. Jest zadbany, wypełnia swoje obowiązki, prowadzi z pozoru normalne życie. Ma pracę, rodzinę, znajomych. Nie widuje się go pijanego. Dobrze się kamufluje.
• Negowanie – jednym z objawów ukrytego alkoholizmu jest negowanie problemu. Utajony alkoholik nie odczuwa negatywnych konsekwencji picia (nikogo ani niczego nie traci przez alkohol), więc uważa, że nie jest uzależniony.
• Ukrywanie – samotne picie w ukryciu to częsta praktyka w przypadku alkoholizmu utajonego. Inni nie mogą wtedy nic uzależnionemu zarzucić – nie wiedzą, że pije, nie wiedzą, ile pije. Nic nie wzbudza podejrzeń. W rozumieniu alkoholika wszystko jest w porządku. 
• Rytualizacja – alkohol jest niezbędnym elementem relaksu, odstresowania, przyjemności, relacji… Osoba uzależniona pije nawet niewielkie ilości, ale codziennie (do posiłków, przed snem albo na „dobry początek dnia”).

Alkoholizm ukryty może rozwijać się miesiącami lub latami. Uzależnieni skutecznie ukrywają nałóg przed osobami ze swojego otoczenia. Potajemnie piją, tłumacząc sobie tę potrzebę na różne sposoby i nie dopuszczając do siebie myśli o chorobie i konieczności podjęcia leczenia alkoholizmu.

Konsekwencje alkoholizmu ukrytego

Mimo że zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu przy utajonym alkoholizmie bywają mniej nasilone niż przy standardowej chorobie alkoholowej, nie oznacza to, że ukryty alkoholizm nie ma negatywnych konsekwencji. Ostateczne skutki nałogu w jednym i drugim przypadku są tak samo poważne.

• Regularne nadużywanie alkoholu może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, w tym do chorób wątroby, serca, problemów z układem pokarmowym, a także do zaburzeń psychicznych, takich jak depresja czy lęk.
• Długotrwałe ukrywanie alkoholizmu może skutkować całkowitym wyparciem problemu, a to z kolei doprowadzić do psychicznej i emocjonalnej izolacji oraz do braku poszukiwania pomocy, niepodjęcia leczenia i pogłębienia się nałogu. 
• Alkoholizm utajony (tak jak inne formy uzależnienia od alkoholu) może stanowić poważne zagrożenie dla relacji międzyludzkich, powodować izolowanie się, konflikty, nieufność, osłabienie więzi z bliskimi, a w konsekwencji utratę rodziny, przyjaciół, pracy…

Rozpoznanie utajonego alkoholizmu i pomoc

Rozpoznanie alkoholizmu ukrytego jest trudne, ale możliwe, gdy zwróci się uwagę na subtelniejsze sygnały, takie jak zmiana wzorców picia, rosnąca tolerancja na alkohol, unikanie sytuacji bez dostępu do trunków, czy tłumaczenie potrzeby picia. Pomoc osobie z ukrytym alkoholizmem zaczyna się od uświadomienia problemu, co stanowi spore wyzwanie, gdy ta osoba skutecznie radzi sobie z codziennymi obowiązkami (brak wtedy namacalnych, negatywnych skutków nałogu). Jak zawsze, ważne jest oczywiście wsparcie bliskich i konieczna profesjonalna pomoc psychologiczna oraz terapia uzależnień, które mogą przełamać negację problemu i zapoczątkować proces wychodzenia na prostą.

***Dowiedz się więcej na temat problemów z alkoholem, objawów alkoholizmu i sposobów leczenia uzależnienia >>